Waterstof wordt gezien als een van de oplossingen binnen de energietransitie. Ook in de agrarische sector worden de mogelijkheden onderzocht. Waar liggen de kansen voor waterstof in de agrologistiek?
Het is een complex vraagstuk, aldus Jeroen Noot, programmamanager bij Greenport Noord-Holland Noord (NHN), die met partijen als Ontwikkelingsbedrijf NHN en New Energy Coalition de mogelijkheden verkende. “Het financiële plaatje maakt het heel ingewikkeld. We willen boeren ook niet dwingen, maar we zitten in een energietransitie waardoor wij willen weten wat de opties zijn”, zegt Noot.
Voor de verkenning hebben de organisaties bij acht boeren in de Kop van Noord-Holland geïnventariseerd wat bijvoorbeeld het dieselverbruik is, de ondernemers gevraagd hoe ze de transitie voor zich zien en is navraag gedaan bij enkele fabrikanten van waterstof tractors en vrachtwagens.
“Met de huidige dieselprijzen en de toenemende druk om CO2-emissies te verminderen, komt er een moment dat werktuigen, tractors en vrachtwagens op diesel vervangen moeten worden. Net zoals in 2030 alleen nog (semi-)elektrische auto’s aangeboden mogen worden”, aldus Noot.
Het break-even point van de waterstofprijs komt wel steeds dichterbij. Zeker nu de dieselprijzen door het dak gaan. “Aanvankelijk is geanalyseerd dat rond 2030 waterstof per gereden kilometer gemiddeld goedkoper is dan diesel, maar dat kan door de oorlog in Oekraïne zomaar eerder worden”, aldus Noot.
Vraag en aanbod
Een tractor op waterstof kan daarom op termijn interessant zijn. In tegenstelling tot elektrische tractors zijn deze niet te zwaar, is de trekkracht in orde en de bandbreedte goed. Toch zijn er nog niet zoveel waterstof tractors op de markt. De H2 Dual Power, die voor een deel op diesel rijdt en de H2Trac waterstof tractor.
De prijs van de waterstof tractors ligt momenteel nog hoger, maar als er meer geproduceerd wordt, zal die op den duur gaan zakken. “De moeilijkheid zit hem in vraag en aanbod. Zodra de vraag groter wordt, wordt het interessanter waterstof tractors te ontwikkelen”, zegt Noot. Maar om de investeringen enigszins te drukken momenteel, bestaan er subsidies als MIA, VAMIL en POP3.
Opslag waterstof
Geïnterviewde boeren zijn verder erg gehecht aan brandstof op het erf en zien dit liever niet verdwijnen. Een oplossing zou zijn als een waterstofleverancier op het erf komt. Maar een boer kan ook aan waterstofproductie denken als energie wordt opgewekt via een windturbine of met zonnepanelen. “Omdat het elektriciteitsnet op veel plaatsen overbelast is, is het interessant om te kijken in hoeverre je waterstof kunt gebruiken om energie op te slaan voor later gebruik op het bedrijf. In de melkveehouderij wordt bijvoorbeeld gekeken hoe waterstof ingezet kan worden voor het melktransport”, weet Noot.
Verder kan gedacht worden aan een beregeningsinstallatie die draait op waterstof. De door diesel aangedreven waterpomp kan vervangen worden door een elektrische pomp met een brandstofcel.
Kantelpunt
Greenport NHN wil graag aan de slag met agrarisch ondernemers om bepaalde vraagstukken in de praktijk op te lossen. Opleidingen kunnen inspringen op het stukje onderhoud van waterstoftractors en andere landbouwwerktuigen op waterstof. Het kabinet komt ook langzaam op stoom, volgens Noot. De huidige crisis kan ervoor zorgen, dat er doorbraken komen.
De overheid kan veranderingen doorvoeren en gunstige voorwaarden scheppen, bijvoorbeeld op het gebied van subsidie en wet- en regelgeving. Ook regionaal. Noot: “Zo wordt op provinciaal niveau momenteel gewerkt aan een convenant Waterstof in zware mobiliteit, waarbij de overheid de samenwerking zoekt met het bedrijfsleven om waterstof voor zware voer- en werktuigen te introduceren. Het doel is knelpunten voor de agribusiness weg te nemen. Het moet vooral makkelijker gemaakt worden voor de boer, niet moeilijker.”
Door Yildiz Celie