Menu
Het nieuwe kabinet moet boeren twee jaar de tijd geven voor het maken van een ondernemerskeuze over de toekomst van hun bedrijf, zegt LTO Nederland-voorzitter Sjaak van der Tak. Dat kan zijn verplaatsen, innoveren, meer natuur inclusief of stoppen. ‘Niet bewegen is geen optie’, stelt de LTO-voorman. In de kabinetsformatie pleit hij voor een stimuleringssubsidie van miljarden die de landbouw door de transitie moet krijgen.
‘Het is een heel spannende tijd’, zegt Sjaak van der Tak. De voorzitter van LTO Nederland benadrukt de grote belangen die voor boeren en tuinders op de formatietafel liggen. ‘Vergeet niet, het gaat ook over de toekomst van Nederland, de wijze waarop de landbouw straks kan helpen bij het economisch herstel en het versterken van het platteland en de natuur.’
Het nieuwe kabinet moet het agrarische vliegwiel weer in beweging zetten
“Het is een heel spannende tijd”, zegt Sjaak van der Tak. De voorzitter van LTO Nederland benadrukt de grote belangen die voor boeren en tuinders op de formatietafel liggen. “Vergeet niet, het gaat ook over de toekomst van Nederland, de wijze waarop de landbouw straks kan helpen bij het economisch herstel en het versterken van het platteland en de natuur”.
Een van de voorstellen waarover de formerende partijen zich buigen is het akkoord ‘Een duurzaam evenwicht’ dat LTO samen met VNO-NCW, MKB-Nederland, Stichting Natuur & Milieu en Bouwend Nederland maakte. Gezamenlijk zien zij kans om de stikstofuitstoot in de landbouw, industrie en bouw met 40 procent te reduceren tot 2030. Aan dat doel hangt een gewenst budget van 15 miljard euro. Parallel daaraan loopt het voorstel van de Coalitie toekomstgerichte melkveehouderij dat voor dezelfde periode inzet op een reductie van 28 procent. Prijskaartje: 1,3 miljard euro.
Wat is uw voornaamste boodschap aan de formerende partijen?
“Geef boeren handelingsperspectief. Zet ze in de stand dat ze zelf weer meebeslissen over de toekomst van hun bedrijf. Het nieuwe kabinet moet het agrarische vliegwiel weer in beweging zetten”.
Wat bedoelt u met het agrarische vliegwiel?
“De berichten die boeren over zich heen krijgen over onteigening en het innemen van vergunningen helpen niet bij het oplossen van de stikstofcrisis. Boeren die daarmee worden geconfronteerd zien geen toekomst meer en zullen niet bewegen. Ze gaan niet investeren in de verduurzaming van het bedrijf.
“Dat vliegwiel gaat pas weer draaien als boeren weten welke weg ze moeten inslaan. De overheid kan dat stimuleren. Door bijvoorbeeld stevig in te zetten op innovatie en duidelijkheid te bieden aan de blijvers én de stoppers.
“Tijd is ook een belangrijke factor. Geef ondernemers twee jaar de tijd om een koers uit te zetten en die omschakeling te maken en val ze in die periode niet lastig met juridische procedures”.
De landbouw is zeer divers geworden. De nieuwe koers zal niet voor alle bedrijven hetzelfde zijn.
“Zeker niet. Boeren die worden aangewezen als piekbelaster hebben de moeilijkste keuze te maken. Dit zijn ongeveer tweeduizend ondernemers. Dan gaat het ook over verplaatsen of een overstap naar een toekomstbestendig bedrijfsmodel. Maar het is wel van belang dat ze straks door het nieuwe kabinet in beweging worden gebracht.
“Een tweede grote groep boeren zal extensiever worden en op een of andere manier meer met natuur gaan doen. Voor die bedrijven moeten er langjarige contracten komen. En dan bedoel ik ook echt tien tot vijftien jaar, zodat ook zij hun investeringen kunnen terugverdienen. Nu zijn die natuurbeheer contracten vaak veel te kort.
“Daarnaast moet er een goede, werkbare stoppersregeling komen. Praten over stoppende boeren lijkt soms wel een taboe. Dat wil ik doorbreken. Het is een gegeven dat veel bedrijven geen opvolging hebben. Sla de statistieken er maar op na. Een deel van die bedrijven zal naar de buurman gaan, maar een feit blijft dat we over tien jaar zo’n zevenduizend à achtduizend bedrijven minder hebben. Dat geeft ruimte aan de blijvers”.
Deze aanpak vraagt een grote politieke inspanning van de vier beoogde coalitiepartijen.
“Jazeker. Maar als de onderhandelaars dit vliegwiel durven aan te zetten, krijgen ze de boeren in beweging. Als ze het pad van onteigening inslaan, gaan boeren op hun handen zitten en afwachten. En dan gaat het de overheid nog veel meer geld en tijd kosten.
“De overheid moet overigens ook zelf aan de slag met de eigen opgaven. Zoals de aanplant van nieuwe bomen om de bestaande bossen diverse’r en veerkrachtiger te maken.
Heeft u ook een mooi verhaal voor de Westfrieskrant?
Tip onze redactie!
Wij vertellen graag uw verhaal. Stuur uw artikel met goede kwaliteit beeldmateriaal op naar: redactie@mediain.nl
Krijg als eerste toegang tot premium content!
