Stichting Zorg om Boer en Tuinder is een stevig vrijwilligers netwerk waar ondernemers terecht kunnen met zorgen over de toekomst van hun bedrijf. De stichting ontstond zo’n dertig jaar geleden vanuit de sector zelf, om boeren om boeren te steunen bij onvrijwillige bedrijfsbeëindiging. Tegenwoordig zijn de vrijwilligers getraind om boeren en tuinders te helpen zelf weer perspectief te zien en stappen te zetten.
Regelgeving
ZOB bestaat inmiddels uit zo’n vijftig vrijwilligers die een band hebben met de agrarische sector, als (partner van) boer of tuinder, of doordat hun werk de sector raakt. Voormalig melkveehoudster Jannie Lamberts is een van die vrijwilligers. Als bestuurslid zet ze haar bestuurlijke ervaring in die ze opdeed in land- en tuinbouw, bij gemeente en bij omroep- en vrijwilligersorganisaties. De zorgen van agrarische ondernemers gaan haar aan het hart. ‘Het kan hoog oplopen bij agrarische bedrijven. De regelgeving vanuit de overheid is een factor waardoor de emmer kan overlopen. Die regels veranderen zo snel dat veel agrariërs die niet bij kunnen benen. Regels invoeren kost, soms veel, tijd en niet te vergeten: vaak ook (veel) geld. De bedenkers ervan realiseren zich dat niet altijd, lijkt het wel.’
Maatschappelijke druk
Ook de druk vanuit retail en burgers wordt steeds groter. ‘Door de jaren heen is er veel ten goede gekeerd. Het antibioticagebruik in de veehouderij is bijvoorbeeld drastisch gedaald, maar daar hoor je bijna niemand over. Wel roepen burgers graag over misstanden, of wat er allemaal niet klopt aan het veehouderijsysteem, en in extreme gevallen breken actievoerders zelfs in bij varkens- of kippenstallen of brengen onjuiste cijfers naar buiten. Dit soort acties zijn een enorme klap in het gezicht van agrarische ondernemers. Wij begrijpen hoe het voelt, het raakt ons eveneens in het hart. Voor mensen die hiermee worstelen, zijn onze vrijwilligers er om te luisteren en om boeren en tuinders te helpen ermee om te gaan.’
Begeleiding
Zowel de (te) snel veranderende regelgeving als maatschappelijke druk, en periodes van slechte prijzen, zijn zaken waardoor het een agrariër boven het hoofd kan groeien. Maar ook het gebrek aan opvolging van een bedrijf kan een agrarisch ondernemer veel zorgen baren. ‘Zie dan nog maar eens wat voor jou en je bedrijf goede keuzes zijn. Veel boeren zien door de bomen het bos niet meer en raken steeds verder op drift. Dan kunnen de mensen van ZOB veel betekenen. De drempel is laag doordat de vrijwilligers ervaring hebben met de agrarische sector en voelen en weten waarover ze praten. We hebben aan een half woord genoeg en helpen bij het stellen van de juiste vragen. Zo denken we bijvoorbeeld samen na over de verschillende keuzes die er zijn en de gevolgen ervan. Hoe ziet het eruit als je je bedrijf beëindigt? Of als je investeert?Hoe krijgen we samen de goede informatie boven tafel dat de boer en z,n gezin een goede keuze kan maken. Op die manier helpen we de knoop te ontwarren waar boeren langzamerhand in verstrikt zijn geraakt.’
‘Begeleiding vanuit ZOB kan bestaan uit eenmalig gesprek waarin iemand zijn hart kan luchten , maar het kan ook anderhalf jaar duren. We bieden een luisterend oor, we bieden ondersteuning en zijn vertrouwenspersoon.
Verlichting
De stap om hulp te vragen kan hoog zijn, maar wie de stap zet, voelt dat doorgaans als een flinke verlichting van de druk. ‘De hulpvraag kan vanuit de agrariër komen, maar ook vanuit de omgeving. Partner, kinderen, maar bijvoorbeeld ook een veearts kan bij ons de zorgen aangeven. Wij zijn er om boeren weer in hun kracht te zetten, zodat ze zelf weer in staat zijn om stappen te ondernemen. Dat kan misschien wat soft klinken, maar uit ervaring weten we dat we veel kunnen betekenen voor boeren die wat hulp kunnen gebruiken. Daar doen we het voor.’
Foto’s: Hans Menop