Column Pieter Vlaar – 2 voor de prijs van 3…

…Dat is het complexe begrip inflatie eenvoudig beschreven. Decennia is inflatie voor ons een begrip geweest dat wij alleen uit economieboekjes kenden. Op dit moment slaat de inflatie in alle hevigheid toe en is voor een groot aantal mensen al een keiharde bittere ervaring. Inflatie, ook wel ontwaarding genoemd, betekent niets anders met dezelfde hoeveelheid geld minder kunnen kopen. Een modaal inkomen, wat zo’n € 38.000 bedraagt, is op dit moment toch al snel 15% van het inkomen kwijt aan extra kosten voor levensonderhoud en energie zonder er iets extra voor terug te krijgen.   

Helaas kent een inflatie ook zoiets als een opslinger-effect. Door op inflatie te reageren, wordt het vaak erger. Dit komt door de veelheid van oorzaken van inflatie. Een hele belangrijke oorzaak op dit moment is dat de wereldwijde leverketens stagneren waardoor er te weinig aanbod is van goederen en producten. Hierdoor schieten de prijzen omhoog omdat mensen deze toch willen kopen of nodig hebben. Deze extra kosten worden weer doorberekend in de winkels. Meestal komt er dan ook een stuk compensatie in de vorm van loonsverhogingen, indexatie, etc. Heel begrijpelijk maar deze extra kosten moeten ook weer worden doorberekend, etc.  Opeens lijkt inflatie niet meer te beteugelen en is de geest uit de fles. 
De inflatie is op dit moment zo hoog dat er ook productie uitvalt. Kunstmestfabrieken worden stilgelegd door de hoge gasprijzen maar ook gebrek aan grondstoffen uit Rusland of de Oekraïne waardoor er minder voedsel kan worden geproduceerd. Door diezelfde hoge gasprijzen zijn glastuinders gedwongen niet te gaan planten want zij krijgen geen prijsgaranties. Dus minder productie van groenten en bloemen. Dit alles met nog meer inflatie tot gevolg. 
De inflatie zal op korte termijn ook versterkt worden door de verduurzamingstransitie. Verduurzaming leidt regelmatig tot productieverlagingen danwel (kost)prijsverhogingen. De wens bijvoorbeeld om volledig biologisch te telen zal tot productieverlagingen van 20 tot 30% leiden. Dit zal weer tot prijsverhogingen leiden. Dus verder olie op het vuur van de inflatie. 
Een aantal fervente aanjagers van de verduurzamingstransitie noemt dit “omschakel-pijnen” waar we dan maar doorheen moeten. Sterker nog, deze prijsverhogingen worden door sommigen zelfs als grote kans gezien omdat de maatschappij hierdoor wordt gedwongen om te consuminderen. Misschien is er bij bepaalde bevolkingsgroepen wel ruimte hiervoor maar ook een flink aantal kunnen echt niet met minder toe. Die zitten al op het nulpunt. 

De inflatie heden ten dage betreft helaas niet alleen financiële zaken maar ook maatschappelijke waarden. Mijn grote angst is dat de financiële inflatie de komende tijd gaat leiden tot verdere maatschappelijke onrust en scheuring. Deze onrust is nu al te zien in de inflatie van de samenhang in de maatschappij en daarnaast een heel verontrustende uitholling; de inflatie van respect en vertrouwen in onze maatschappelijke instituties. Een samenleving op drift leidt alleen maar tot grote frustraties, ellende en achteruitgang. Als we niet oppassen, wordt het een soort Gordiaanse, ofwel een onontwarbare knoop, zoals in de afbeelding weergegeven. 
Mijn hoop is echter dat we met z’n allen de rust bewaren, in contact blijven met elkaar maar ook  grote plannen en ideeën die het opslingereffect van inflatie alleen maar versterken, temporiseren en verstandiger uitvoeren. Dat is echt nodig, anders wordt deze inflatie een splijtzwam in onze samenleving. 

“Inflatie is als een dictatuur; als ze eenmaal aan de macht is, is het des te moeilijker ertegen te vechten.” 

Pieter Vlaar 
Business Development Manager Vertify