Expositie ‘Van onschatbare waarde: bloemmodellen door de eeuwen heen’

Evenementen

In museum Sow to Grow is een bijzondere tentoonstelling te zien van unieke bloemmodellen, gemaakt door de ateliers van Robert Brendel en het nog steeds bestaande SOMSO. De bloemmodellen zijn perfecte, handgemaakte en sterk uitvergrote 3D modellen van gemiddeld 40 cm hoog. Ze zijn gemaakt van diverse materialen, zoals was, hout, papier-maché, katoen en glas en geheel demontabel zodat ze in het onderwijs gebruikt konden worden. De modellen bevinden zich over de hele wereld in bekende musea. Nu dus in Enkhuizen te zien.

Al in 1866 opent Robert Brendel (1821- 1898) in Breslau in Polen een atelier waar vooral botanische modellen worden ontworpen. Het doel is ze te gebruiken voor de biologielessen. Tot dan toe gebruikt professor Ferdinand Cohn, directeur van het Planten Fysiologisch Instituut van de Universiteit van Breslau plantmodellen die gemaakt zijn door de plaatselijke apotheker Leopold Lohmeyer. Deze maakt ze van was, hetgeen ze zeer kwetsbaar maakt.

Wanneer de vraag naar de modellen gestaag toeneemt, schakelt Cohn stadsgenoot Brendel in die daarop een atelier begint om ze te maken. In dit atelier vervaardigen ambachtslieden met een artistieke aanleg de botanische leermiddelen. Ze maken de modellen onder meer van papier-maché waardoor ze minder snel stuk gaan.

Aan het eind van de 19de eeuw werkt de zoon van Brendel, Reinhold mee en deze weet het atelier tot een van de belangrijkste van de wereld te maken. De modellen worden tot 1927 gemaakt.

In deze tentoonstelling zijn naast de modellen van Brendel ook die van SOMSO te zien. In 1876 begint Marcus Sommer in Sonnenberg met een werkplaats voor anatomische en zoölogische modellen, veelal gebruikt in de geneeskunde en de biologie. SOMSO introduceert ook het gebruik van plastic als een van de materialen. Nu, vijf generaties later, bestaat het bedrijf nog steeds en zijn de modellen op bestelling te verkrijgen.

Brendel leverde ook aan Nederland. Zijn leermiddelen werden gebruikt op de HBS, Mulo en agrarische opleidingen. Docentenhandleidingen presenteerden de botanische modellen als essentiële hulpmiddelen bij het vak plantkunde. In de schooltuin konden de leerlingen planten zien opgroeien. Maar wat de onderdelen van de plant zijn, kon alleen klassikaal getoond worden met Brendels modellen, die helemaal uit elkaar konden worden gehaald. De docent wees de onderdelen aan. Vanuit de schoolbanken keken de leerlingen mee.

De openingstijden van het museum zijn: woensdag tot en met zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Gratis toegang met de museumjaarkaart. Voor meer en actuele informatie: sowtogrow.nl.