Vijf ontwikkelingen in de agrarische sector

Door nieuwe plannen van het kabinet en de Europese Unie heeft de agrarische sector constant met veranderingen te maken. Voor de nabije toekomst wordt een aantal tendensen omschreven. We hebben de belangrijkste ontwikkelingen op een rij gezet.

Eiwittransitie 

Consumenten eten minder vlees en voegen meer plantaardige producten toe aan het menu. De verwachting is daardoor dat tot 2035 de vraag naar vlees- en zuivelvervangers blijft stijgen, publiceerde de Rabobank. De Land- en Tuinbouworganisatie Nederland en de Nederlandse Zuivel Organisatie willen in ieder geval minimaal 65 procent eiwit van eigen grond in 2025. De eiwittransitie heeft vooral gevolgen voor de afzet van de veehouderijproductie, maar biedt kansen voor de akkerbouw. De vraag naar onder meer sojabonen, lupine, haver en peulvruchten neemt toe. Maar ook hennepzaad, kikkererwten en quinoa worden populairder. En om de veestapel terug te dringen zijn het kweken van zeewier en het houden van insecten voor een eiwitrijke burger wellicht een idee. 

Korte keten 

Lokaal geteelde groenten en fruit zijn populair. Een op de vijf huishoudens koopt wel eens rechtstreeks bij boeren en telers, becijferde marktonderzoeksbureau GfK. Vooral in 2020 vonden klanten hun weg naar lokale bedrijven. Het percentage Nederlandse huishoudens steeg van 11 procent in 2019 naar 17 procent in 2020. Uit recent onderzoek blijkt wel dat de groei er inmiddels alweer uit is. Toch blijft de korte keten van de boer naar consument een belangrijk onderdeel binnen de voedseltransitie. Het kan leiden tot minder transport (en dus minder CO2-uitstoot) en een betere prijs voor de producent, omdat kwekers deze met minder partijen hoeven te delen. Het landelijke platform Lekkersdichtbij.nl zet boeren alvast op de kaart.  

Fit for-55  

Vanuit Europa gaan alle sectoren horen over de Fit for-55 maatregelen. Het doel van de maatregelen is een CO2-neutrale economie oftewel de uitstoot van broeikasgassen in balans brengen. De Europese Commissie stelde dertien wetsvoorstellen op, om te zorgen voor 55 procent minder uitstoot in 2030. In 2023 moet het pakket zijn vastgelegd in de Europese wetgeving. Daarbinnen wordt onder meer gesproken over de nieuwe sector ‘landgebruik’. De land- en bosbouw dienen hierbij samen in 2035 evenveel broeikasgassen vast te leggen als uit te stoten, publiceerde de Rabobank. Veehouderijen kunnen als oplossing denken aan het verminderen van de uitstoot met ander veevoer. DSM, FrieslandCampina en Agrifirm zijn recent een pilot gestart. Het doel is de methaanuitstoot met 33 procent terug te dringen. 

Circulair 

Een overstap naar kringlooplandbouw is onvermijdelijk, doordat grondstoffen opraken en duurder worden. Maar ook om vervuiling en uitstoot tegen te gaan. Onder leiding van minister Carola Schouten maakte het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit enkele jaren geleden een speerpunt van kringlooplandbouw. Het doel is het sluiten van de kringlopen ‘bodem’, ‘plant’, ‘dier’ en ‘mest’. Vier pijlers zijn daarvoor belangrijk: het verhogen van de bodemkwaliteit, terugdringen van kunstmest en de uitstoot en het bevorderen van de biodiversiteit door bijvoorbeeld akkerranden. Hoe meer biodiversiteit, hoe weerbaarder het gewas. Maar door opwek van energie uit mest (biomassa) kunnen ook energiekosten worden bespaard.  

Hi-Tech 

Als een van de sectoren op het gebied van Hi-Tech een snelle ontwikkeling doormaakt, is het wel de agrarische sector. Denk aan robotisering, datagestuurde technologie en sensoren. Met drones en opgehangen camera’s kunnen bijvoorbeeld voedingsstoffen en gewasbeschermingsmiddelen beter beheerst worden, het (led-)licht bijgesteld en ziekten op tijd worden ontdekt. Met smart farming kunnen bovendien stappen worden gezet naar gezondere producten. Bijvoorbeeld door ‘hermetisch’ te kweken (afgesloten voor daglicht) waardoor bacteriën en ziekten minder kans krijgen en daardoor de houdbaarheid wordt verlengd. GMO en bestrijdingsmiddelen worden hiermee ook overbodig. Dit bewerkstelligde verticaal sla- en kruidenkweker Glowfarms (zie interview in deze uitgave). Slim boeren is de toekomst. 

Bronnen: Rabobank, ING, Nieuwe Oogst, Melkvee, WUR 

Door Yildiz Celie