Zon op dak nog steeds realistisch

“Als je niet kunt leveren? Hoe kun je het dan benutten”

De landbouw maakt onverminderd deel uit van de energietransitie. In 2050 wil de overheid 100 procent duurzaam energieverbruik. Andries Visser, onderzoeker bij Wageningen Universiteit & Research en projectleider van de PPS Energie & Landbouw ziet kansen voor ondernemers in de akkerbouw en veehouderij.

Zon op dak en wind op land zijn nog steeds realistisch, stelt Visser die sinds 2018 het project ‘Landbouw als vliegwiel voor de energietransitie’ leidt. Vanuit de PPS werkt hij hiervoor samen met partners als LTO Noord, Alliander, Stedin en de coöperatie Windunie. “In plaats van te kijken naar wat niet kan, kijken we naar wat wel kan. Nog lang niet alle potentie is benut in de grondgebonden sector.”  

Het energienet op het platteland is relatief zwak waardoor het niet altijd mogelijk is om terug te leveren. Het weerhoudt boeren zelfs om zon op dak te nemen. Het net is ontworpen als eenrichtingsverkeer. Stroom gaat van de centrale naar de consument. “Bij de centrale is het zwaar uitgevoerd, maar hoe dichter het bij de consument komt hoe zwakker. Dat werkte prima, maar het is niet ingericht om terug te leveren. Wij als organisatie draaien het liever om. Als je niet kunt leveren? Hoe kun je het dan benutten”, zegt Visser. 

Bij de aanvang van het onderzoek berekende de PPS profielen om inzicht te krijgen in het energieverbruik van landbouwbedrijven. “Zo zijn de verschillen van het elektriciteits- en dieselverbruik in kaart gebracht. In de veehouderij is het verbruik vrij constant en in de akkerbouw fluctueert het meer door de oogst en bewaring. Vervolgens zijn we gaan kijken wat er allemaal mogelijk is binnen de bedrijfsvoeringen”, legt Visser uit. 

Energie verdelen 

Met relatief simpele technieken kan energie worden verdeeld tijdens de piekmomenten. Bijvoorbeeld door koelcellen dieper te koelen bij een overschot. Ook kan gedacht worden aan het binnen gras drogen. “Buiten ben je afhankelijk van het weer, maar binnen kan dit met gratis opgewekte energie. Wat een betere voerkwaliteit oplevert”, stelt Visser. 

Daarnaast zijn er processen die voorheen niet rendabel waren en nu wel. Bijvoorbeeld de productie van waterstof die diesel kan vervangen. Hiermee produceren boeren goedkoop energie en wordt de ecologische voetafdruk verminderd. Het drogen en koelen van mest is ook een optie. Uit proeven blijkt dat door het koelen van mest meer dan 50 procent methaanuitstoot wordt gereduceerd.

Terugverdientijd korter 

Puur door te schuiven met energie, is zes keer zoveel energie-opwek met zonnepanelen haalbaar. Met partner Petawatts is apparatuur ontwikkeld om dit te realiseren, waardoor tijdens piekmomenten wordt afgeschakeld en erbuiten aangeleverd. “De terugverdientijd wordt bovendien korter. Als je stroom weggooit, verdien je een installatie in zestien jaar terug, maar door te schuiven met energie kun je dit terugbrengen naar zes jaar.” 

Geld verdienen met zon

Visser rekent voor: “Stel je hebt een 3 x 80 ampère aansluiting zoals de meeste boeren, dan kun je ongeveer 55 kW leveren of afnemen met 180 zonnepanelen. Maar je kunt ook zes keer zoveel zonnepanelen plaatsen en dan produceer je ongeveer 300 kWPiek op de zonnige momenten. Dit kan niet op de aansluiting, maar wel naar de melkmachine of opgeslagen worden.” 

Het is natuurlijk aan de ondernemers zelf de technieken door te voeren. Voor bijvoorbeeld groente- en tulpenkwekers is veel mogelijk met warmte en koelen. “De energie is gewoon elders te benutten in het bedrijf. Bovendien produceer je buiten de piek, in de ochtend, namiddag en winter, zes keer zoveel energie die je allemaal kunt leveren en waarvoor je dus wel betaald krijgt”, aldus Visser.

Meer informatie? Ga naar: www.ppsenergielandbouw.nl.